Dheepan van Jacques Audiard is een aangrijpende film die ook volgens kenners goed gemaakt is. Op het filmfestival van Cannes won Dheepan een Gouden Palm. Het verhaal is opmerkelijk en bevat veel lagen. De film begint met de horror van de oorlog in Sri Lanka waarbij tienduizenden Tamils vervolgd en uitgemoord werden door het regime. Een man verliest zijn gezin en besluit te vluchten. Hij krijgt de tip om een andere identiteit aan te nemen, die van de pas overleden activist Dheepan. Omdat Dheepan een vrouw en dochter had, zoekt de Tamil man willekeurig een vrouw en kind onder de vele slachtoffers van de oorlog. Samen trekken ze per boot naar India en vervolgens naar Frankrijk.
Artikel door Geert Cool uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
De film brengt vooral het verhaal van de confrontatie van vluchtelingen met de nieuwe omgeving waar ze terechtkomen. Doorheen de film wordt vaag verwezen naar de tragedie in Sri Lanka, zo worden korte fragmenten getoond van de schokkende documentaire ‘Sri Lanka’s Killing Fields’ waarin GSM-opnames van schokkende oorlogsmisdaden uit 2009 werden getoond. Deze context wordt niet uitgewerkt, maar de geïnteresseerde kijker kan de documentaire en achtergrondmateriaal opzoeken. In deze krant en op onze campagneblog tamilsolidariteit.wordpress.com hebben we er regelmatig over bericht.
Het nieuw samengestelde gezin van Dheepan moet omgaan met zowel de trauma’s en de wanhoop uit het verleden als de ellende die vluchtelingen in Europa te beurt valt. Het leidt tot angstaanvallen, maar ook drankmisbruik en geweld. Dheepan en zijn gezin komen in een banlieu van Parijs terecht waar drugs en geweld schering en inslag zijn. De hoop op een beter leven blijft er een toekomstbeeld. Zo is naar school gaan niet evident voor het jonge meisje dat zich tegelijk moet hechten aan twee nieuwe ouders die niet de hare zijn en elkaar nu pas leren kennen. Een verantwoordelijke vraagt haar waarom ze in Sri Lanka niet naar school ging. “Omdat die platgebrand was door de regering”, antwoordde het meisje. Dheepan en zijn vrouw begrijpen niet dat de verantwoordelijke van de school dat vreemd vindt. “Iedereen brandt toch scholen plat?”
Op de persvoorstelling van de film in België was Tamil Solidariteit uitgenodigd. We gingen samen met Niranjan kijken. Hij zei achteraf: “Ja, de film is hard. Maar dat is nu eenmaal ons leven.” Veel elementen uit de film kwamen hem bekend voor. “Mijn tante regelde mijn vlucht naar Europa. Ze zei me dat België een goed land was. Ik moest het op een wereldkaart opzoeken. Op het vliegtuig deed de naam Brussel een belletje rinkelen. Toen ik hier twee jaar geleden net was, kwam ik twee maanden niet buiten. Het was me allemaal te vreemd en ik was bang. Als 18-jarige helemaal alleen een nieuw leven opbouwen in een ver land en dit met onzekerheid over mijn papieren, was moeilijk. Ik zag hoe andere Tamils er totaal onderdoor gingen als gevolg van angststoornissen door de oorlogstrauma’s. En nog steeds ben ik bang. Hopelijk krijg ik papieren na mijn derde interview eind augustus zodat ik uit het asielcentrum van Kapellen weg kan om aan mijn leven te beginnen.”
Toen een activist van Tamil Solidariteit eerder dit jaar in Groot-Brittannië dreigde uitgewezen te worden, steunde Antonythasan Jesuthasan, de acteur die Dheepan speelt, onze campagne hiertegen. Omwille van de blijvende onderdrukking in Sri Lanka krijgen de meeste Tamils momenteel asiel in ons land. In België leven er een paar duizend Tamil vluchtelingen uit Sri Lanka – de grootste groep woont in Antwerpen. Het is een kleine gemeenschap in vergelijking met de 300.000 Tamils in Groot-Brittannië of de 150.000 in Frankrijk. Met de campagne Tamil Solidariteit organiseren we een tiental activisten die de strijd voor rechtvaardigheid willen verderzetten. We doen dit door onze solidariteit te betuigen met het verzet tegen de aanhoudende discriminatie en het geweld in Sri Lanka. Maar we doen het ook door hier als deel van de arbeidersbeweging in te gaan tegen het asociale besparingsbeleid. Zo proberen activisten van Tamil Solidariteit met de actieve steun van ABVV Horval in Antwerpen een vakbondswerking uit te bouwen, onder meer bij personeel in de horeca. We hopen een 20-tal Tamils te mobiliseren naar de betoging van 7 oktober.
Voor de neoliberale politici is asiel een kwestie van aantallen en van het stoppen van vluchtelingenstromen. De vluchtelingen zijn voor hen het probleem, niet de redenen waarom mensen tot dergelijke wanhopige stappen overgaan. Tegelijk worden de slachtoffers van het asociale besparingsbeleid in eigen land opgezet tegen de slachtoffers van het rampzalige buitenlandse beleid. De film ‘Dheepan’ heeft als verdienste dat de kwestie vanuit het standpunt van vluchtelingen wordt gebracht. Er wordt geen romantisch beeld gegeven, maar het is evenmin allemaal kommer en kwel. Hoe het einde van de film geïnterpreteerd moet worden, laten we aan de kijkers over. Maar om in het echte leven tot verbetering te komen, zullen we nog hard moeten strijden en dit zowel in eigen land als op internationaal vlak. We proberen daar met de campagne Tamil Solidariteit een bescheiden bijdrage aan te leveren.
Tamil Solidariteit 